HCT là gì? Những điều cần biết về chỉ số HCT trong xét nghiệm máu

HCT là một trong những chỉ số xét nghiệm của công thức máu. Chỉ số HCT trong máu phản ánh như thế nào về tình trạng sức khỏe của mỗi người? Bài viết dưới đây sẽ thông tin rõ hơn về vấn đề này.

Chỉ số HCT là gì?

HCT là viết tắt của từ Hematocrit – đây là tỉ lệ thể tích hồng cầu trong thể tích máu toàn phần. Đây là phần trăm thể tích máu mà các tế bào máu (chủ yếu là hồng cầu) chiếm giữ. Chỉ số này rất quan trọng trong việc đánh giá và theo dõi tình trạng mất máu, thiếu máu biểu hiện bởi HCT thấp và nghi ngờ một số bệnh lý về phổi, tim mạch hay chứng tăng hồng cầu khi HCT cao.

Xét nghiệm chỉ số HCT trong máu là gì?

Xét nghiệm HCT là phương pháp ly tâm máu toàn phần (tách riêng phần hồng cầu cần tính phần trăm ra khỏi máu toàn phần) để đo được phần trăm thể tích của tổng các tế bào hồng cầu trong tổng thể tích máu toàn phần của cơ thể.

Đây là một trong những xét nghiệm về máu rất quan trọng. Cách thức tiến hành xét nghiệm HCT được thực hiện tương đối đơn giản chỉ với một lượng máu nhỏ. Cách thức tiến hành là lấy một lượng máu nhỏ cánh tay sau đó tiến hành đem quay ly tâm rồi cuối cùng là đo thể tích hồng cầu lắng xuống ở đáy ống nghiệm.

Tuy nhiên, chỉ số HCT chỉ phản ánh tình trạng đặc hay loãng của máu toàn phần. Do đó, không thể chỉ dựa vào chỉ số HCT để đưa ra kết luận về bệnh được, mà chúng ta cần phải kết hợp thêm với kết quả của các chỉ số xét nghiệm máu khác như xét nghiệm khối lượng hemoglobin trong hồng cầu (MCH) và nồng độ của hồng cầu (MCHC), thể tích trung bình của hồng cầu ( MVC) hay tính số lượng hồng cầu bằng chỉ số RBC.

Chỉ số HCT là gì?

Ý nghĩa của xét nghiệm HCT trong y học

Chỉ số HCT có vai trò rất quan trọng trong việc đánh giá và theo dõi tình trạng mất máu khẩn cấp hoặc theo dõi tiến độ điều trị đối với bệnh nhân mắc các bệnh huyết học có liên quan đến hồng cầu.

Chỉ số HCT bình thường

Tùy theo độ tuổi, giới tính mà mỗi người sẽ có chỉ số HCT khác nhau. Dưới đây là thông tin về chỉ số HCT chuẩn, tức là một người không mang bệnh về hồng cầu sẽ có chỉ số HCT nằm trong khoảng này:

– Đối với trẻ em dưới 15 tuổi, chỉ số HCT trong khoảng từ 35%- 39%

– Đối với người trưởng thành: Chỉ số HCT ở nữ trong khoảng từ 37%- 47%; Chỉ số HCT ở nam là trong khoảng 40%- 51%.

Chỉ số HCT tăng

Nếu chỉ số HCT tăng (cao hơn chỉ số HCT chuẩn), điều này có nghĩa là số lượng hồng cầu trong máu tương đối lớn. Người có chỉ số HCT này đang có thể trong tình trạng thiếu nước, bị dị ứng, giảm lưu lượng máu hoặc có thể mắc các bệnh như ung thư máu. Nếu HCT > 55% người đó có nguy cơ tai biến mạch máu não.

Chỉ số HCT thấp

Nếu chỉ số HCT giảm (thấp hơn chỉ số HCT chuẩn) thì có nghĩa rằng số lượng hồng cầu trong máu người đó không đủ để đáp ứng nhu cầu sức khỏe của cơ thể. Có khả năng người đó đang mắc các bệnh lý về thiếu máu như tan máu bẩm sinh (Thalassemia) hoặc thiếu máu do chảy máu, thai nghén. 

Tuy nhiên, để chắc chắn về điều này thì cần phải tiến hành thêm một số xét nghiệm về khối lượng hemoglobin trong hồng cầu (MCH) và nồng độ của hồng cầu (MCHC), thể tích trung bình của hồng cầu (MVC). Thiếu máu (25% đối với người trưởng thành và 28% đối với người già), xuất huyết cấp nếu HCT < 20% đối với người trưởng thành và HCT < 30% đối với người già.

Chỉ số HCT tăng, giảm khi nào?

Chỉ số HCT tăng trong trong các trường hợp như rối loạn dị ứng, chứng tăng hồng cầu, hút thuốc lá, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, bệnh mạch vành, ở trên núi cao, mất nước, chứng giảm lưu lượng máu( sốt, nôn, tiêu chảy…).

Chỉ số HCT giảm có thể người đó đang gặp các vấn đề về máu như bệnh tan máu bẩm sinh (Thlassemia), bệnh thiếu máu do xuất huyết hay đang trong thời kỳ mang thai chỉ số HCT cũng có thể giảm. Nếu chỉ số HCT thấp sẽ không đủ cung cấp máu đáp ứng nhu cầu nuôi các cơ quan trong cơ thể, điều này gây ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài của bạn.

Tiến hành xét nghiệm máu là một xét nghiệm quan trọng

Những điều cần lưu ý khi xét nghiệm máu

Tiến hành xét nghiệm máu là một xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá mức độ HCT trong cơ thể. Từ kết quả xét nghiệm máu đó, bác sĩ sẽ căn cứ vào tình trạng và mức độ tăng hay giảm của HCT để chẩn đoán nguyên nhân và có biện pháp điều trị hiệu quả.

Trước khi tiến hành xét nghiệm máu, bạn cần phải lưu ý những điều sau:

– Tuyệt đối không uống thuốc trước khi đi làm xét nghiệm máu. Nếu bạn đã lỡ uống bất kỳ loại thuốc nào thì hãy thông báo với bác sĩ để bác sĩ đưa ra hướng xử trí phù hợp. Bởi các loại thuốc sẽ có thể ảnh hưởng đến các chỉ số của bạn.

– Một số xét nghiệm đường huyết, xét nghiệm mỡ máu, xét nghiệm có yêu cầu phải nhịn ăn trong vòng 8 -12 giờ để cho ra các chỉ số chính xác. 

– Tuyệt đối không được uống rượu, bia, cà phê, hoặc các loại đồ uống có chứa cồn, caffeine, không sử dụng các chất kích thích…

Tổng hợp

>>> Xem thêm: Chỉ số MCV là gì? Ý nghĩa của chỉ số MCV trong máu

                          HgB là gì? Chỉ số HgB trong xét nghiệm máu có ý nghĩa gì?

About The Author